Dotacje do paliw w celu ograniczenia inflacji spowodowanej kosztami: studium przypadku Pakistanu badające wpływ nieukierunkowanych dotacji na przestrzeń fiskalną i rachunek bieżący

inflacja, dotacje, analiza częstości dystrybucji, konsolidacja fiskalna, rachunek bieżący

Gwałtowny wzrost światowych cen ropy naftowej, spowodowany stłumionym popytem po COVID-19 i wojnie rosyjsko-ukraińskiej, znacząco przyczynił się do wzrostu inflacji oraz podwójnych deficytów, głównie w gospodarkach rozwijających się. Kierując się zamiarem ograniczenia inflacji, rządy kilku gospodarek zależnych od ropy naftowej wprowadziły środki fiskalne w celu zapewnienia natychmiastowej pomocy gospodarstwom domowym poprzez subsydiowanie składnika paliwowego koszyka konsumpcyjnego. W niniejszym artykule przedstawiono studium przypadku Pakistanu, w którym skuteczność nieukierunkowanych dotacji na benzynę i olej napędowy została porównana z alternatywnymi mechanizmami wypłat bezpośrednich. Z analizy wynika, że w ramach mechanizmu wydatkowania dopłat pośrednich opartych na kontroli cen tylko 11% ogółu dopłat krajowych kierowano do 40% najuboższych gospodarstw domowych, podczas gdy około 55% ogółu dopłat kierowano do 20% segmentu dobrze uposażonych gospodarstw domowych. Następnie w studium przypadku przeanalizowano działanie alternatywnego mechanizmu wypłaty dotacji bezpośrednich, co przekłada się na potencjalne oszczędności fiskalne w wysokości 74,63 mld PKR, przy zapewnieniu pokrycia 40% najniższego segmentu gospodarstw domowych. W tym badaniu oceniono również wpływ przeniesienia rzeczywistych cen na krajową konsumpcję benzyny i oleju napędowego w krótkim okresie, co uwidacznia się w znaczącym zmniejszeniu zużycia ropy naftowej w całkowitym rachunku z 37% do 23%, zapewniając w ten sposób duże odciążenie salda rachunku bieżącego. Ten wynik daje kluczowe wskazówki dla gospodarek, że w celu zinstytucjonalizowania niezbędnego systemu ochrony socjalnej trzeba stopniowo przejść do mechanizmu wypłat dotacji bezpośrednich, przy jednoczesnym dążeniu do powstrzymania inflacji wywołanej przez gwałtowne zmiany światowych cen ropy, poprzez powstrzymywanie wzrostu kosztów.