Główne tezy raportu organizacji narodów zjednoczonych i światowej rady energetycznej pt. "Światowa ocena energetyczna - energia i wyzwanie szans rozwojowych".

energia, zrównoważony rozwój, scenariusze rozwoju energetycznego

Część 1 zaczyna się informacjami wstępnymi o energii, a szczególnie o jej związkach z rozwojem gospodarczym. Następnie rozważane są powiązania między obecnymi strukturami energetycznymi a największymi wyzwaniami światowymi, takimi jak potrzeba złagodzenia biedy, problemy zdrowotne, ochrona środowiska, bezpieczeństwo energetyczne i równouprawnienie kobiet. W części tej zawarty jest wniosek, że choć energia jest decydująca dla wzrostu gospodarczego i rozwoju społecznego, to jedna trzecia ludzkości nie ma dostępu do komercyjnych nośników energii, a wiele krajów i wielu członków społeczeństw jest narażonych na nieregularność dostępu. Co więcej, produkcja i zużycie energii mają negatywny wpływ na ludzkie zdrowie i równowagę ekologiczną na szczeblach lokalnych, regionalnych i globalnym. Część 2 bada zasoby energetyczne i opcje technologiczne, które mogą posłużyć do złagodzenia problemów opisanych w części 1. Autorzy dochodzą do wniosku, że zasoby naturalne są wystarczająco bogate do zaspokojenia światowych potrzeb energetycznych w ciągu XXI stulecia, a nawet dłużej, natomiast wykorzystanie tych zasobów może być ograniczone aspektami ekologicznymi lub innymi. Analizowane są więc możliwości zmniejszenia tych ograniczeń - dzięki mniejszej energochłonności, wykorzystaniu źródeł odnawialnych oraz technologiom nowych generacji. Analiza wykazuje, że potencjał techniczny i ekonomiczny redukcji energochłonności jest niedoceniany, a także, że większy wkład źródeł odnawialnych do światowego bilansu energii jest już obecnie uzasadniony ekonomicznie. W perspektywie długoterminowej różne źródła odnawialne i nowoczesne technologie energetyczne mogą zapewnić znaczące ilości energii w sposób bezpieczny, po dostępnych cenach i przy bliskich zera emisjach. Część 3 syntetyzuje i scala materiał przedstawiony w poprzednich rozdziałach w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy zrównoważony rozwój - który złagodziłby problemy opisane w części 1 za pomocą technik określonych w części 2 - jest możliwy. W celu uzyskania takiej odpowiedzi w rozdziale 9 wzięte są pod uwagę trzy scenariusze zawierające różne założenia co do narzędzi polityki gospodarczej i trendów technologicznych. Analiza wykazuje, że scenariusz bazowy (odniesienia), zakładający kontynuację obecnych trendów, nie spełnia niektórych kryteriów trwałości rozwojowej. Dwa pozostałe scenariusze, szczególnie wariant ekologiczny, spełniają te kryteria w większym stopniu. W rozdziale 10 rozpatrywany jest problem zapewnienia dostaw energii do obszarów wiejskich w krajach rozwijających się. Przedstawione są sposoby podejścia do problemu rozszerzenia dostępu do paliw ciekłych i gazowych użytkowanych do przygotowywania posiłków i ogrzewania pomieszczeń oraz dostępu do energii elektrycznej w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych i stymulowania możliwości podejmowania działalności gospodarczej. Część 4 analizuje aspekty i opcje polityki gospodarczej, które mogłyby przekształcić obecne praktyki niezrównoważonego rozwoju w praktykę trwałych zdolności rozwojowych, używając energii jako instrumentu do osiągania takiego celu. Stworzenie struktur energetycznych, które wspierałyby rozwój zrównoważony, wymagałoby decyzji politycznych wykorzystujących możliwości jakie daje rynek w celu promocji większej efektywności energetycznej, zwiększonego stosowania energii odnawialnej oraz rozwoju i rozprzestrzeniania czystszych form energii należących do nowych generacji. W przypadku otrzymania właściwych sygnałów rynek może dostarczyć to, co jest potrzebne. Ale ponieważ siły rynkowe nie są w stanie same zaspokoić potrzeb energetycznych ubogich społeczeństw ani odpowiednio chronić środowiska, wyzwanie trwałych zdolności rozwojowych wymaga odpowiednich ram (w tym spójnych decyzji politycznych i przejrzystych zasad regulacyjnych).