Analiza możliwości wykorzystania odpadu energetycznego z mokrego odsiarczania spalin (10 01 05) w mieszaninach zestalających w kopalniach węgla kamiennego

górnictwo, doszczelnianie, odpady energetyczne, reagips

Od kilkunastu lat energetyka zawodowa coraz częściej wykorzystuje do odsiarczania spalin metody mokre, charakteryzujące się bardzo wysoką sprawnością, kształtującą się na poziomie oko?o 90-95%. Produktem ubocznym powstaj?cym podczas pracy instalacji jest tzw. reagips. Produkt ten w Polsce masowo wykorzystywany jest do produkcji różnych elementów gipsowych, z których najpopularniejszym są płyty gipsowo-kartonowe. Potencjalnym obszarem wykorzystania reagipsów może być także górnictwo podziemne, które masowo zagospodarowuje różne odpady drobnofrakcyjne pochodzące z energetyki zawodowej w technologii doszczelniania zrobów zawałowych. Jednakże z uwagi na brak właściwości wiążących reagipsu oraz wymagania dotyczące materiałów do technologii doszczelniania zawarte w normie PN-G 11011:1998, należy reagips wprowadzić do mieszaniny popiołowo--wodnej sporządzonej na bazie popiołu o właściwościach wiążących. W artykule przedstawiono wyniki badać właściwości fizykomechanicznych oraz wymywalności substancji chemicznych hydromieszanin popio?u o kodzie 100102 z dodatkiem reagipsu w zakresie 0-20% zarobionych wod? kopalnian?. Badane hydromieszaniny miały rozlewność 180, 220 i 260 mm (tab. 1). Na podstawie przedstawionych bada? podstawowych w?asno?ci fizykomechanicznych należ y stwierdzić, że : gęstość zmieniała się od 1362 do 1515 g/dm3 (rys. 1); wskaźnik wodno-popiołowy wynosił od 0,40 do 0,64 (rys. 2); ilość wody nadosadowej przyjmowała wartości od 0,3 do 9,8% (rys. 3); wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach wynosiła od 0,12 do 0,43 MPa(rys. 4); rozmakalność zmieniała się od 2 do 48% (rys. 5). Badania wymywalności siarczanów i chlorków na zgodność z wymaganiami normowymi wykonane w akredytowanych laboratoriach wykaza?y nieznaczne przekroczenie chlorków w jednej mieszaninie o rozlewności 180 mm i udziale 20% reagipsu. W przypadku siarczanów przekroczeń wartości normowych nie zanotowano (tab. 2). Jak wynika z analizy wyników wyżej wymienionych bada? w?a?ciwo?ci fizykomechanicznych oraz wymywalności substancji chemicznych hydromieszanin stwierdza się, że wymagania normowe dla technologii doszczelniania zrobów spe?niaj? nast?puj?ce mieszaniny wykonane na bazie popio?u 10 01 02 i wody kopalnianej: przy rozlewności 180 mm z udzia?em reagipsu do 15%, przy rozlewności 220 mm z udzia?em reagipsu do 20%, przy rozlewności 260 mm z udzia?em reagipsu do 20%