Analiza trendów wydobycia węgla energetycznego u czołowych producentów na świecie oraz w Polsce

węgiel kamienny, węgiel energetyczny, produkcja węgla, wydobycie węgla

W artykule przedstawiono produkcję węgla energetycznego u czołowych producentów tego surowca, czyli w Chinach, USA i Indiach, oraz porównano z produkcją w Polsce w latach 2008–2011. Zwrócono uwagę na ścieranie się dwóch przeciwstawnych poglądów dotyczących dalszego wykorzystywania węgla kamiennego w energetyce. Jednym z nich jest utrwalanie dominującej roli węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej, z taką sytuacją mamy do czynienia w Chinach oraz Indiach, i tendencją do zmniejszania zużycia węgla w produkcji energii elektrycznej, co można zaobserwować na przykładzie USA i Polski. Skrajnym przypadkiem są kraje tzw. „starej” Unii Europejskiej, zwłaszcza kraje skandynawskie oraz Francja, dążące do niemal całkowitej dekarbonizacji gospodarki do końca obecnego stulecia. Przyjmowane kolejne dyrektywy zaostrzające normy emisji szkodliwych substancji do atmosfery wymuszają ograniczanie zużywania węgla w gospodarce. Produkcja energii elektrycznej z węgla staje się coraz droższa, przez co inwestorzy wstrzymują się z podejmowaniem decyzji o budowie nowych bloków energetycznych wykorzystujących węgiel kamienny. Niepewność co do przyszłych cen uprawnień do emisji CO2 w pespektywie 2020 roku, spowodowało sytuację wyczekiwania, co wpływa niekorzystnie na proces budowy nowych mocy wytwórczych, a także wymusza dużą ostrożność przy planowaniu nowych inwestycji w kopalniach węgla kamiennego. Właśnie problem produkcji węgla kamiennego energetycznego jest głównym tematem artykułu. Do analizy wybrano lata 2008–2011, czyli lata kryzysu gospodarczego w świecie. Na wykresach przedstawiono jak kształtowała się produkcja węgla energetycznego w tym okresie u czołowych producentów oraz w Polsce. Z analizy wykresów oraz przewidywań ekspertów można wyciągnąć wnioski, że w Chinach i w Indiach węgiel nadal będzie stanowił podstawowy surowiec do wytwarzania energii elektrycznej, a jego wydobycie, ewentualnie import, będzie wzrastać. Odmienna sytuacja przedstawia się w USA oraz w Polsce. Spadające ceny gazu z formacji łupkowych w USA spowodowały zmniejszenie zapotrzebowania na węgiel kamienny do produkcji energii elektrycznej. To z kolei wpłynęło na obniżenie cen. Obecnie duża część amerykańskiego węgla eksportowana jest między innymi do Europy. Jeśli jednak niskie ceny węgla będą się nadal utrzymywały, to amerykańskie firmy podejmą działania zmierzające do ograniczenia wydobycia. Niska podaż powinna skutkować wzrostem cen, co znowu zwiększy opłacalność produkcji. Takie trendy mają charakter cykliczny i wynikają z dążenia do ustalenia się ceny równowagi przy zmieniającym się popycie i podaży. Gdyby jednak ceny węgla nie zapewniały rentowności produkcji tego surowca przez dłuższy czas z pewnością właściciele firm wydobywczych podejmą decyzję o ich likwidacji. Również w Polsce wydobycie węgla energetycznego z roku na rok się zmniejsza. Wyjątek stanowił rok 2012, o który rozszerzono analizę dla Polski, opierając się na najnowszych danych statystycznych. Zdaniem autora jest to tylko chwilowy wzrost produkcji, który – ze względu na około 8-milionowe zapasy węgla na składowiskach kopalnianych oraz niskie ceny u producentów zagranicznych – nie powtórzy się w 2013 roku. Wzrostu zapotrzebowania na węgiel można spodziewać się po ustąpieniu kryzysu gospodarczego.