Odzysk odpadu energetycznego z metody mokrego odsiarczania spalin do likwidacji zbędnych wyrobisk górniczych

górnictwo, podsadzka zestalana, doszczelnianie, odpady energetyczne, reagips

Odzysk odpadów energetycznych przez górnictwo podziemne stanowi największą alternatywę dla ich powierzchniowego składowania, co jest korzystne głównie z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego. W pracy podjęto temat oceny możliwości stosowania odpadu energetycznego, pochodzącego z metody mokrej odsiarczania, tzw. reagipsu z dodatkiem cementu w ilości 5, 10, 15 i 20% w podziemnych technologiach górniczych. Podstawę oceny stanowiła norma PN-G-11011 „Materiały do podsadzki zestalanej i doszczelniania zrobów zawałowych. Wymagania i badania”. Wykonane mieszaniny charakteryzowały się wskaźnikami wodno-spoiwowymi w/s wynoszącymi 0,3, 0,4 i 0,5. Sklad chemiczny badanego reagipsu przedstawiono w tabeli 3. Na podstawie przeprowadzonych badań właściwości fizyko-mechanicznych mieszanin reagipsu z cementem można stwierdzić, że: – rozlewność zmieniała się od 90 do 305 mm, przy czym jedyna mieszanina z udziałem 20% cementu o wskaźniku w/s = 0,3 wykazała konsystencję plastyczną (rys. 2); – gęstość kształtowała się w zakresie od 1513 do 1905 g/l (rys. 3); – ilość wody nadosadowej wynosiła od 0 do 19,4% (rys. 4); – czas tężenia zmieniał się od 10 do 29 godz. (rys. 5); – czas wiązania zmieniał się od 18 do 74 godz. (rys. 6); – wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach kształtowała się od 0,25 do 4,98 MPa (rys. 7); – rozmakalność wynosiła od 3,4 do 38% (rys. 8). Jak wynika z analizy przeprowadzonych badań właściwości fizyko-mechanicznych można stwierdzić, że wymagania normy PN-G 11011:1998 „Materiały do podsadzki zestalanej i doszczelniania zrobów zawałowych. Wymagania i badania” dla technologii: 1) podsadzki zestalanej spełniają tylko mieszaniny z dodatkiem 20% cementu o wskaźnikach w/s wynoszących 0,4 i 0,5, 2) doszczelniania zrobów zawałowych spełniają wszystkie mieszaniny z wyjątkiem mieszaniny z 20% udziałem cementu o wskaźniku w/s wynoszącym 0,3 ze względu na konsystencję plastyczną.